Przytarczyce

Przytarczyce

U psów i kotów do tarczycy przylegają cztery małe gruczoły (średnica pomiędzy 1 a 5 mm) nazywane przytarczycami lub gruczołami przytarczycznymi (bądź przytarczowymi). Gruczoły te składają się z komórek głównych (hormonalnie aktywnych komórek w różnych stadiach wydzielniczej aktywności) i komórek oksyfilnych (nieodgrywających roli w syntezie parathormonu) (Capen i Rosol 2003). Produkowany przez komórki główne parathormon jest jednym z hormonów biorących udział w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej organizmu (Greco i Stabenfeldt 2007). Główną rolą parathormonu jest zwiększanie stężenia wapnia oraz obniżanie stężenia fosforanów we krwi (Capen i Rosol 2003).

Innymi hormonami biorącymi udział w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej organizmu są kalcytonina i cholekalcyferol (witamina D 3 ). Kalcytonina jest polipeptydowym hormonem produkowanym przez komórki C tarczycy. Jej głównym efektem działania jest obniżenie wapnia i fosforanów we krwi (Capen i Rosol 2003, Greco i Stabenfeldt 2007).

Witamina D może być dostarczana do organizmu wraz z pokarmem (witamina D 2 nazywana ergokalcyferolem) oraz syntetyzowana w naskórku (witamina D 3 nazywana cholekalcyferolem). U psów i kotów jednakże wytwarzanie cholekalcyferolu jest niewystarczające, w związku z czym witamina D musi być dostarczana u tych zwierząt wraz z pokarmem (Tryfonidou i wsp. 2010). Aktywna postać cholekalcyferolu, nazywana kalcytriolem lub 1,25-dihydroksycholekalcyferol (1,25(OH) 2 D 3 ) powstaje w wyniku enzymatycznych reakcji (hydroksylacji) zachodzących w wątrobie a następnie w nerkach. Główną rolą tego aktywnego biologicznie metabolitu witaminy D jest zwiększenie jelitowego wchłaniania wapnia oraz zmniejszenie jego wydalania przez nerki (Capen i Rosol 2003; Greco i Stabenfeldt 2007).

Piśmiennictwo:

Capen C.C., Rosol T.J. The Calcium Regulating Hormones: Parathyroid Hormone, Calcitonin, and Cholecalciferol. In: Pineda M.H. and Dooley M.P. (eds.) McDonald’s Veterinary Endocrinology and Reproduction. 5 th ed. Blackwell Publishing, Ames, 2003, pp. 71-140.

Greco D.S., Stabenfeldt G.H. Endocrine Glands and Their Function. In: Cunningham J.G. and Klein B.G. (eds.) Textbook of Veterinary Physiology. 4 th ed. Saunders Elsevier, St. Louis, 2007, pp. 428-464.

Tryfonidou M.A., Hazewinkel H.A.W., Kooistra H.S. Calciotropic Hormones. In: Rijnberk A. and Kooistra H.S. (eds.) Clinical Endocrinology of Dogs and Cats. An Illustrated Text. 2 nd ed. Schlütersche Verlagsgesellschaft, Hannover, 2010, pp. 253-289.