Choroby endokrynologiczne

  • Dr n. wet. Olga Gójska-Zygner

  • Choroby endokrynologiczne

  • Choroby endokrynologiczne psów i kotów

    Choroby endokrynologiczne należą do grupy chorób związanych z zaburzeniami funkcjonowania układu gruczołów dokrewnych produkujących i wydzielający hormony (sygnałowe substancje chemiczne przenoszone wraz z krwią i wpływające za pośrednictwem receptorów komórkowych na działanie innych komórek, tkanek i narządów). Rolą hormonów jest regulacja procesów fizjologicznych, natomiast produkcja i wydzielanie hormonów regulowana jest za pośrednictwem mechanizmów sprzężeń zwrotnych (Greco i Stabenfeldt 2007; Reimers 2003). Choroby o podłożu endokrynologicznym u psów i kotów spowodowane są działaniem wielu różnych czynników wpływających na produkcję i uwalnianie hormonów (zwiększoną lub zmniejszoną) lub też wpływających na wrażliwość tkanek i narządów docelowych poprzez sprawność działania lub też liczbę receptorów komórkowych dla tych hormonów (Reimers 2003; Rijnberk i Mol 2010).
    Do najczęstszych chorób psów o podłożu endokrynologicznym należą: nadczynność kory nadnerczy, niedoczynność tarczycy oraz cukrzyca (Dixon 2004; Herrtage 2004; Nelson 2004). Z kolei choroby takie jak niedoczynność kory nadnerczy, pierwotna nadczynność przytarczyc, nadczynność tarczycy, moczówka prosta, wyspiak trzustki (insulinoma), guz chromochłonny (pheochromocytoma), pierwotny hiperaldosteronizm, akromegalia, karłowatość przysadkowa oraz inne zaburzenia endokrynologiczne należą do rzadziej występujących u tego gatunku zwierząt chorób endokrynologicznych (Bailey i Page 2007; Feldman i Nelson 2004a, 2004b; Greco 2012, Klein i Peterson 2010; Peterson i Nichols 2004; Rand i wsp. 2004)
    Do najczęstszych chorób kotów o podłożu endokrynologicznym należą nadczynność tarczycy oraz cukrzyca (Gunn-Moore 2005; Rand i Marshall 2005). Inne choroby takie jak niedoczynność przytarczyc, pierwotna nadczynność przytarczyc, niedoczynność tarczycy, niedoczynność kory nadnerczy, nadczynność kory nadnerczy, pierwotny hiperaldosteronizm, guz chromochłonny (pheochromocytoma), wyspiak trzustki (insulinoma), akromegalia, hiposomatotropizm, moczówka prosta oraz inne zaburzenia endokrynologiczne należą do rzadziej występujących u tego gatunku zwierząt chorób endokrynologicznych (Bailey i Page 2007; Gunn-Moore 2005).

  • Piśmiennictwo

    Bailey D.B., Page R.L. Tumors of the Endocrine System. In: Withrow S.J. and Vail D.M. (eds.) Withrow & MacEwen’s Small Animal Clinical Oncology. 4 th ed. Saunders Elsevier, St. Louis, 2007, pp. 583-609.

    Dixon R.M. 2004. Canine hypothyroidism. In: Mooney C.T. and Peterson M.E. (eds.) BSAVA Manual of Canine and Feline Endocrinology. 3 rd ed. British Small Animal Veterinary Association, Gloucester 2004, pp. 76-94.

    Feldman E.C., Nelson R.W. Canine Thyroid Tumors and Hyperthyroidism. In: Feldman E.C. and Nelson R.W. (eds.) Canine and Feline Endocrinology and Reproduction. 3 rd ed. Saunders Elsevier, St. Louis, 2004a, pp. 219-249.

    Feldman E.C., Nelson R.W. Disorders of Growth Hormone. In: Feldman E.C. and Nelson R.W. (eds.) Canine and Feline Endocrinology and Reproduction. 3 rd ed. Saunders Elsevier, St. Louis, 2004b, pp. 45-84.

    Greco D.S. Endocrine Causes of Calcium Disorders. Topics in Companion Animal Medicine, 2012, 27, 150-155.

    Greco D.S., Stabenfeldt G.H. The Endocrine System. In: Cunningham J.G. and Klein B.G. (eds.) Textbook of Veterinary Physiology. 4 th ed. Saunders Elsevier, St. Louis, 2007, pp. 410-427.

    Gunn-Moore D. Feline Endocrinopathies. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice, 2005, 35, 171-210.

    Herrtage M.E. Canine hyperadrenocorticism. In: Mooney C.T. and Peterson M.E. (eds.) BSAVA Manual of Canine and Feline Endocrinology. 3 rd ed. British Small Animal Veterinary Association, Gloucester 2004, pp. 150-171.

    Klein S.C., Peterson M.E. Canine hypoadrenocorticism: Part I. Canadian Veterinary Journal, 2010, 51, 63-69.

    Nelson R.W. Canine diabetes mellitus. In: Mooney C.T. and Peterson M.E. (eds.) BSAVA Manual of Canine and Feline Endocrinology. 3 rd ed. British Small Animal Veterinary Association, Gloucester 2004, pp. 112-128.

    Peterson M.E., Nichols R. Investigation of polyuria and polydipsia. In: Mooney C.T. and Peterson M.E. (eds.) BSAVA Manual of Canine and Feline Endocrinology. 3 rd ed. British Small Animal Veterinary Association, Gloucester 2004, pp. 16-25.

    Rand J.S., Fleeman L.M., Farrow H.A., Appleton D.J., Lederer R. Canine and Feline Diabetes Mellitus: Nature or Nurture? Journal of Nutrition, 2004, 134, 2072S-2080S.

    Rand J.S., Marshall R.D. Diabetes Mellitus in Cats. Veterinary Clinics of North America: Small Animal Practice, 2005, 35, 211-224.

    Reimers T.J. Introduction. In: Pineda M.H. and Dooley M.P. (eds.) McDonald’s Veterinary Endocrinology and Reproduction. 5 th ed. Blackwell Publishing, Ames, 2003, pp. 1-15.

    Rijnberk A., Mol J.A. Introduction. In: Rijnberk A. and Kooistra H.S. (eds.) Clinical Endocrinology of Dogs and Cats. An Illustrated Text. 2 nd ed. Schlütersche Verlagsgesellschaft, Hannover, 2010, pp. 3-12.

Skontaktuj się z nami